A Haber’de “Dolar Neden 7,70 TL” ve “Bakan Albayrak: 2001 Krizinin Etkileri Halen Devam Ediyor” Alt Bandı Kullanıldığı İddiası Doğru Değil, Ekran Görüntüsü Dijital Montajlanmış
Malumatfurus.org‘da daha önce TV kanallarının alt bantlarına yapılan montajlara değinmiştik. Aktardığımız örneklerin çoğunluğunun A Haber’e ait olduğunun dikkat çektiğini de vurgulamıştık. Bugünkü konumuz, yine bir TV kanalı A Haber yayınından ekran görüntüsüne yapılan dijital düzenleme (Montajlandığı aşikâr olsa da sosyal medya hesapları vasıtasıyla iletilen taleplere binaen arka planını aktarma ihtiyacı duyduk).
A Haber’de yayımlanan “Gece Ajansı” adlı programa Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın katıldığı ve “2001 krizinin etkileri halen devam ediyor” ifadelerini kullandığı iddiasını yansıtan -sosyal medyada yaygın şekilde paylaşılan– ekran görüntüsü şu şekilde idi:
Tahmin edilebileceği üzere A Haber’in “Dolar Neden 7,70 TL” ve “Bakan Albayrak: 2001 krizinin etkileri halen devam ediyor” alt bandını kullandığı iddia edilen ekran görüntüsü dijital montajla oluşturulmuş.
Ancak bu detayı bazı sosyal medya kullanıcıları göz ardı etmişti ya da etmeyi tercih etmişti.
Görselin montaj olduğuna ilişkin tespitlerimizi aktaralım…
1. Görseldeki sunucunun adı Zeynep Osmanoğlu değil, Zeynep Bayramoğlu. Yanlış aktarılmış.
2. KJ’deki yazı tipi ve renk farklılıkları ve Zeynep Osmanoğlu’nun arkasındaki fon dikkat çekiyor.
İlk bakışta ekran görüntüsünün montaj içerdiği anlaşılıyor. Ancak, hızlı bir dijital incelemede Zeynep Bayramoğlu’nun fotoğrafının düzenlendiği daha net ortaya konulabiliyor.
A Haber’e ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görsele ilişkin “noise analysis”
A Haber’e ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görsele ilişkin “ela analysis”
3. Zeynep Bayramoğlu’nun fotoğrafı 18 Mayıs 2020 tarihli yayından alınmış. Berat Albayrak’ın fotoğrafı ise haber metinlerine yaygın şekilde eşlik eden jenerik bir fotoğrafı.
A Haber’de 18 Mayıs 2020 tarihinde yayımlanan Gece Ajansı programından ekran görüntüsü
Bahse konu A Haber yayını, Kudüs’ü İsrail’e ait gösterdiği iddiasıyla tepki çekmişti.
4. Kullanılan ekran görüntüsü aslında 23 Eylül 2020 tarihinden. Bu tarihteki program görüntüsü üzerine çalışılmış.
Ekran görüntüsündeki alt bantta “Son 24 saatte 72 kişi hayatını kaybetti, bin 767 kişiye Kovid-19 tanısı konuldu” ifadesi görülüyor.
