Atatürk’ün Kral 8. Edward’a “Vatanımın Toprağı Temizdir. O, Elinizi Kirletmez” Dediği İddiası Asılsızdır
Mustafa Kemal Atatürk’ün VIII. Edward’ı karşıladığında denizin dalgalı olduğu, Kral Edward’ın iddia edildiği gibi bir eliyle kıyıya tutunduğu, elinin yere değdiği ve (vatan toprağı ile) kirlendiği, elini silmek için cebinden bir mendil çıkardığı ve bu sırada Atatürk’ün kendisine “vatanımın toprağı temizdir, o, elinizi kirletmez!” dediği iddiasının doğruluk payı bulunmamaktadır.
İngiltere Kralı’nın Atatürk’ün elini öptüğü ya da Atatürk önünde eğildiği iddiasının gerçek olmadığını aktarmıştık. Bu defa Kral 8. Edward’ın İstanbul ziyaretiyle ilgili bir başka şehir efsanesine değineceğiz (“İngiltere Kralı” unvanının yerindeliği konusuna ise hiç girmeyip dönemin Birleşik Krallık hükümdarı 8. Edward için şehir efsanesinde aktarıldığı şekilde “İngiltere Kralı” unvanı yazı boyunca kullanılmıştır).
“Atatürk ve İngiliz Kralı”na dair türetilen bir diğer şehir efsanesi de Kral Edward’ın Türkiye ziyaretinde Atatürk’ün kendisine “Yurdumun Toprağı Temizdir Elini Silmene Gerek Yok” diyerek elinden tutarak karaya çıkardığı iddiasıdır. Atatürk’ün 8. Edward’ı karşılamasına dair video kaydı izlendiğinde aktarılan durumun oluşmadığı anlaşılmaktadır.
Birgün Kral Edward, Türkiyeye Gelir Yatından inip Tekne İle Dolmabahçe Rıhtım’a Geçer Ve Kendisini Mustafa Kemal Atatürk Karşılar.
Kral Tam Tekneden İnmek İçin Bir Eli İle Kıyıya Tutunduğu Sırada Mustafa Kemal Atatürk Elini Uzatır.
Kral Elini Silmek İçin Cebinden Mendil Çıkarır.
Bunu Gören Mustafa Kemal Atatürk, Kral’a “Yurdumun Toprağı Temizdir Elini Silmene Gerek Yok Diyerek Elinden Tutup Yanına Çıkarır.”
Kahvede hikâye anlatır edasıyla anlatılan bu şehir efsanesinin kökeni, Enver Behnan Şapolyo’nun 1964 yılında yayınlanan “Türk menkibeleri” adlı kitabında aktardığı şu satırlara (sf. 222) dayandığı anlaşılmaktadır:
Kral Edward İstanbul’a geldiği zaman, yatından bir motora binerek Dolmabahçe Sarayı’na yanaştı. Atatürk rıhtımda O’nu bekliyordu. Deniz dalgalı idi ve kralın bindiği motor inip çıkıyordu. Kral rıhtıma çıkmak istediği bir sırada eli yere değdi ve tozlandı. O sırada Atatürk de Kral’ı rıhtıma almak üzere elini uzatmış bulunuyordu. Bunu gören kral bir mendille elini silmek istediği bir anda Atatürk:
– Vatanımın toprağı temizdir, o, elinizi kirletmez! Diyerek, Kral’ı elinden tutup rıhtıma çıkarıverdi.
Atatürk’ün uşaklığını üstlenen Cemal Granda’nın anılarını aktardığı “Atatürkʼün uşağı idim” adlı 1973 yılında çıkan kitabında bu olayı aktardığı görülmektedir.
Ancak bu iddianın, Atatürk’ün 8. Edward’ı karşılama görüntüleri izlendiğinde doğru olmadığı anlaşılmaktadır.
20 Ocak 1936’da babası 5. George’un vefatının ardından kral ilan edilen 8. Edward, ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye yaparak 4 Eylül 1936 günü İstanbul’da gelmiş ve burada Atatürk’le görüşmüştü. Atatürk Nahlin Yatı ile saat 10:00 sıralarında Dolmabahçe Sarayı önlerine gelen Kral Edward’ı karşılamıştı.
Kral Edward’ın İstanbul ziyaretinde Atatürk tarafından karşılandığı an
Atatürk’ün Dolmabahçe’de 8. Edward’ı karşılamasına ilişkin video kaydı izlendiğinde denizin dalgalı olduğu, Kral Edward’ın iddia edildiği gibi bir eliyle kıyıya tutunduğu, elinin yere değdiği ve (vatan toprağı ile) kirlendiği, elini silmek için cebinden bir mendil çıkardığı ve bu sırada Atatürk’ün kendisine “vatanımın toprağı temizdir, o, elinizi kirletmez!” dediğine ilişkin bir ize rastlanmamaktadır.
Kral 8. Edward’ın Dolmabahçe’de Atatürk Tarafından Karşılandığı Ana İlişkin Video Kaydından Görüntüler
Atatürk’ün Kral 8. Edward’ı elinden tutarak karaya çıkardığı anda “O benim vatanımın toprağıdır. ELİMİ kirletmez” ifadesini kullandığı rivayet edilmektedir. Atatürk’ün “elimi kirletmez” dediği rivayetinin zaman içerisinde Kral 8. Edward’e “elinizi kirletmez” şekline dönüştüğü anlaşılıyor.
Özetle, Kral Edward’ın Türkiye ziyaretinde Atatürk’ün kendisine “Yurdumun Toprağı Temizdir Elini Silmene Gerek Yok” diyerek elinden tutarak karaya çıkardığı iddiası, Atatürk’ün 8. Edward’ı karşılamasına dair video kaydı izlendiğinde doğru olmadığı anlaşılmaktadır.
Atatürk’ün Kral 8. Edward’a “Vatanımın Toprağı Temizdir. O, Elinizi Kirletmez” Dediğini İddia Eden Yazarlar
Bahse konu yanlış iddiaya köşe yazısında yer veren yazarlardan tespit ettiklerimiz ise şu şekildedir:
Yeni Şafak Gazetesi’ndeki “Çatlatan sorular” başlıklı 8 Temmuz 1999 tarihli yazısıyla Mehmet Şeker
Yeni Mesaj Gazetesi’ndeki “Asil sevgimiz nerede?” başlıklı 4 Şubat 2015 tarihli yazısıyla Tuğba Varlı
Haberlerankara.com’daki “Vatanımın Toprağı Temizdir” başlıklı 5 Şubat 2017 tarihli yazısıyla Ebru Oğuzhan Yeter
Yeni Asır Gazetesi’ndeki “Cumhuriyet fazilettir” başlıklı 29 Ekim 2009 tarihli yazısıyla Erkin Usman (şehir efsanesini fıkra başlığı altında paylaştığı görülmüştür)
