Category

Doğrulama / Yanlışlama

Category
miadini doldurmak

Belirlenen kullanma süresini, vadesini tamamlamak, eskimek anlamına gelen “miadını kullanmak” deyiminin birçok kişi tarafından “milâdını doldurmak” şeklinde yanlış kullanıldığına şahit oluyoruz. “Miadı gelmek” biçiminde de kullanılan (“miyadını doldurmak” şeklinde de aktarıldığı görülen) deyimin içerdiği kelime “milat” değil “miat”. Türk Dil Kurumu “miat” sözcüğünü “bir şeyin yapılması için tanınan süre” ve…

büyüteç kitap

“Galat”, “hata; “fasih” ise “anlaşılır, açık, düzgün” anlamını taşımaktadır. “Galat-ı meşhûr lugat-ı fasîhten evlâdır” (ya da Galat-ı meşhûr fasîh-i mehcurdan evlâdır” ve Latince karşılığı olarak addedilebilecek “communis error facit jus”) sözü herkesin yanlış kullandığı bir ifadenin, doğru olup da kullanılmayandan daha iyi / yerinde olduğu anlamını taşımaktadır. Çok bilinen,…

turgut uyar

“Bütün Pencerelerde Bekleyen Benim” Şiirinin Turgut Uyar’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Şiir, Doğukan Özdemir’e Ait Bugün, modern Türk şiirinin önde gelen şairlerinden Turgut Uyar’a (4 Ağustos 1927 – 22 Ağustos 1985)ait olduğu iddiasıyla paylaşılan “Bütün Pencerelerde Bekleyen Benim” isimli şiiri ele alacağız. Önce şiirin tamamına bakalım: …

pencere-keskin-nisanci

Fotoğrafın Kiev’e yönelik 17 Ekim 2022 günü düzenlenen drone saldırılarında kamikaze İHA’yı düşürmek amacıyla penceresinden keskin nişancı tüfeğiyle nişan alan bir Ukraynalıya ait olduğu iddiası doğru değil Ukrayna’nın başkenti Kiev’e 17 Ekim 2022 günü sabah saatlerinde Rusya tarafından kamikaze insansız hava aracıyla saldırıda bulunuldu. Sivillerin yaşadığı bazı binaların hasar…

cemal sureya tevfik akdag

“Umut Belki de Gelecek Sayfadadır, Kapatma Kitabı” Sözünün Cemal Süreya’ya Ait Olduğu İddiası Doğruluk Payı Taşımıyor Söz, Edmond Jabès’e Ait Bugün, Cemal Süreya’ya (1931 – 1990) izafe edilen “Umut Belki de Gelecek Sayfadadır, Kapatma Kitabı” sözünü ele alacağız. “Umut belki de gelecek sayfadadır, kapatma kitabı.” sözünün Cemal Süreya’ya…

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 12 Ekim 2022 Günü Rus Enerji Haftası Uluslararası Forumu’nda Yaptığı Konuşmada “Sadece Türkiye’ye Gaz Vereceğiz” İfadelerini Kullandığı İddiası Gerçeği Yansıtmıyor Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 12 Ekim 2022 düzenlenen Rus Enerji Haftası Uluslararası Forumu adlı etkinlikte yaptığı konuşmada “sadece Türkiye’ye gaz verileceği” beyanında bulunduğu…

erdogan-soylu-cenaze-namazi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu yan yana gösteren eski tarihli aşağıdaki görsel son dönemde sosyal medyada tekrar dolaşıma girmiş. Söz konusu görseli içeren kayda değer etkileşim alan bir paylaşım (Anılan paylaşıma yapılan yorumlarda aktarılan görselin montaj içerdiğini ileri sürenlere de rastlanabiliyor): Hande…

amasra-tas-komuru-isletmesi

14 Ekim 2022 Günü Meydana Gelen Patlamada 41 Kişinin Yaşamını Yitirdiği Bartın’ın Amasra İlçesinde Bulunan Madenin Mehmet Hattat’ın Sahibi Olduğu Hattat Enerji ve Maden AŞ’ye Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bartın’ın Amasra ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğü’nde 14 Ekim 2022 günü 18:15 sularında yeraltında patlama meydana geldi.…

elektrikli-araba-mezarlik

Fransa’da bir alana terk edilmiş yüzlerce elektrikli aracın görüntülendiği fotoğraf olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel şu şekilde: Görsel hakkında hatalı aktarım içeren paylaşım örnekleri: “Fransa’da bir elektrikli araba mezarlığı… henüz otomobillerin yüzde biri bile elektrikli değilken durum bu. Kurşun ve asit içeren milyonlarca bataryanın geri kazanımı nasıl…

nilgun marmara

“Beklentim Yokmuş Gibi Davranıp İçime Dünyalar Kadar Umudu Sığdırmaktan Yoruldum.” Sözünün Nilgün Marmara’ya Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, kısa bir yaşam sürmesine karşın yazdıklarıyla edebiyatımızda iz bırakmış şairlerden Nilgün Marmara’yı (13 Şubat 1958 – 13 Ekim 1987) ve adına atfedilen “Beklentim yokmuş gibi davranıp içime dünyalar kadar umudu…

Meksika’da Gözlemlenen Elektrik Fırtınasını Yansıttığı İddiasıyla Paylaşılan Video 2 Farklı Görüntünün Birleşimiyle Oluşturulmuş, Hızlandırılmış Fırtına Görüntüsü 2017 Yılında Avustralya’da Kaydedilmiş Sosyal medyada “Meksika’da görüntülenen mega elektrik fırtınası” notuyla paylaşılan video 2 farklı görüntünün birleştirilmesiyle oluşturulmuş. Yoğun şekilde şimşek ve yıldırımların görüntülendiği video, Geoff Green tarafından Avustralya’nın Kimberley…

semaver cay

“Şimdi, Diyorum / Şimdi / Bir Deniz, Denizde Vapur Gökyüzünde Martı / Semaverde Çay Olmalı / Bir De Çaya Yaren” Şiiri Cemal Süreya’ya Ait Değil Bugün, sahte şiirlerle adı en çok anılan şairlerimizden Cemal Süreya’ya (1931 – 1990) ait olduğu iddiasıyla paylaşılan “söz”lerden birini konu edeceğiz: “Şimdi diyorum.…

kurtlar orman

ABD’deki Yellowstone Millî Parkı’na Kurtların Geri Getirilmesiyle Ekosistemin Kısa Süre İçerisinde Tamamen İyileştiği ve Fiziksel Coğrafyanın Değiştiği İddiası Gerçeği Yansıtmıyor ABD’deki Yellowstone Parkı’na kurtların geri salındığı 1995 yılından itibaren ekosistemde yaşandığı ileri sürülen değişime dair iddiaları ele alacağız. Yellowstone’da yaşandığı ileri sürülen değişim, kâr amacı gütmeyen, ABD’li Chris ve…

can-yucel-guler-yucel

“Önüne Geçemediğin Tek Şey Kaderdir” Şiirinin Can Yücel’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, eskilerin deyimiyle “nevi şahsına münhasır” edebiyatçılarımızdan Can Yücel’e (21 Ağustos 1926 – 12 Ağustos 1999) atfedilen “Önüne Geçemediğin Tek Şey Kaderdir” başlıklı şiiri inceleyeceğiz. Öncelikle şiirin tamamına bakalım: “Önüne geçemediğin tek şey kaderdir. Seni…

Janine-Small-rob-roos

Pfizer Yetkilisi Aşıların “Covid-19 Üzerindeki Etkinliğinin” Değil “Covid-19’un Yayılımı Üzerindeki Etkisinin” Test Edilmediğini Söylemiş Avrupa Parlamentosu’nda “Covid-19 pandemisi üzerine AP Özel Komitesi” tarafından 10 Ekim 2022 günü “Covid-19 – Alınan dersler ve geleceğe yönelik tavsiyeler: görüş alışverişinden alıntılar” (“COVID-19 – Lessons learned and recommendations for the future: extracts from the…

Fenerbahçe’den Napoli’ye Transfer Olan Güney Koreli Futbolcu Kim Min-Jae’nin Sözleşmesinden Kaynaklanan 1 Milyon Avroluk Bonservis Alacağından “O Aradaki Fark Dedeleriniz Tarafından Ödendi” Sözleriyle Feragat Ettiği İddiası KURGU 2020-2021 sezonunda Fenerbahçe formasını giyen Güney Koreli Kim Min-Jae, İtalya’nın Napoli Kulübü’ne 18.050.000 Avro bedelle transfer olmuştu. Başarılı savunma oyuncusunun transferinin ardından…

nilgun marmara

“Mezar” Şiirinin Nilgün Marmara’ya Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Dizeler, Serdar Aydın’ın “Fragmanlar” İsimli Uzun Şiirinden Alıntılanarak Oluşturulmuş Bugün (vefatının yıl dönümünde), Nilgün Marmara’ya (13 Şubat 1958 – 13 Ekim 1987) atfedilen “Mezar” başlıklı şiiri inceleyeceğiz. Öncelikle Nilgün Marmara’ya ait olduğu iddia edilen “Mezar” şiirine bakalım: Mezar …

ayilar acamiyormus

Daha önce, bir görsel ya da hikâyenin, seçme, kesme, bölme ya da çıkarma yoluyla tamamı yerine bir anı yanlış yönlendirici şekilde lanse ettirilmiş olabileceğine “Bir Resim Bin Sözcüğe Bedel Olsa Da Doğrulama İçin Yeterli Mi?” başlıklı yazımızda değinmiştik. Bugünkü konumuz, bununla ilgili… Cüneyt Özdemir’in Kanada’nın Vancouver şehrinde “ayılar açamıyormuş”…

whatsapp-3-mavi-tik

Facebook’un sahibi olduğu WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamaları, yanlış bilginin yayılımı için elverişli bir ortam. WhatsApp’ta yanlış bir iddia 20 kişilik bir grupta paylaşıldığında, bu içerik 20 kişi tarafından 4 kez daha 20’şer kişilik gruplarda paylaşıldığında, kısa bir süre içerisinde yanlış bilgi 3,2 milyon kişiye ulaşabiliyor (20^5=3.200.000) (WhatsApp 2020 yılında bir…

muhtarlik-secmen-listesi

Son dönemde, bazı vatandaşların E-devlet üzerinden yaptıkları sorgulamalarda kendi yerleşim yeri kayıtlarına yabancıların eklendiğine ilişkin aktarımlar / iddialar sosyal medyaya yansıdı. İddianın yaygınlaşmasıyla birlikte İYİ Parti’nin “yabancıların gerçek dışı olarak ikamet adreslerine yerleştirilmesi” hakkında verdiği araştırma önergesinin TBMM Genel Kurulu gündemine alınması önerisi AKP ve MHP’nin oyları ile reddedildi.…