Dünyada En Kısa Orucun Tutulduğu Yerin 3,5 Saatlik Süre İle Umman’daki Vakan Köyü Olduğu İddiası

Dünyada En Kısa Süre Orucun Tutulduğu Yerin Umman’daki Wakan Köyü Olduğu ve Bu Köyde Günde Sadece 3,5 Saat Oruç Tutulduğu İddiası Doğru Değil

Dünyanın en kısa oruç tutulan yerin Umman’daki Wakan (Vakan) adlı bir köy olduğu yönündeki yanlış bilgi sosyal medyada ve bazı haber kaynaklarında yıllardır yıllardır dolaşıyor.

Umman’daki bu köyde sadece 3,5 saat oruç tutulduğu iddiasının yaygın şekilde paylaşıldığı görüntü ve görüntüdeki seslendirme şöyle:

“Bu köyde oruç 3,5 saat tutuluyor. Kendi koydukları bir kural değil. Gün o kadar sürüyor. 2000 rakımlı köy Umman’da. Dağların arasında kurulmuş durumda. Konumu nedeniyle Güneş saat 11:00’de doğuyor, 14:30’da batıyor. Yani 3,5 saat oruç tutuluyor. Bu süre Türkiye’de 17, İskandinavya’da ise 22 saat. Köy halkı ise ikiye bölünmüş durumda. Bir kısım ülkenin geneliyle aynı saatte iftar yapmaları gerektiğini bir kısım ise köylerinin durumunun Allah’ın bir lütfu olduğuna inanıyor.”

2016 yılında dolaşıma giren, defalarca yalanlanan, ancak 2025 yılında paylaşılmaya devam eden yanlış iddiayı aktaran içerik: pic.twitter.com/kEC14enVcM

— Malumatfuruş (@malumatfurusorg) March 16, 2025

Asılsız iddia 2016 yılında yaygınlık kazanmıştı.

Onedio: “Çünkü Wekanlılar bu ramazan ayında sadece 3.5 saat oruç tutuyorlar. Çünkü Wekan’da saat 11’de doğan güneş, 14.30’da batıyor. Bazı Wekanlılar, bu sürenin az olduğunu, kendilerinin de diğer yerler gibi en az 12-13 saat oruç tutmaları gerektiğini düşünüyor. Ama çoğunluk, bu Allah’ın köyümüze bir lütfu görüşünde. Wekan’ın ramazan ayında turist akınına uğramasında bu özelliğinin payı büyük. Türkiye 17 saat, İskandinav ülkeleri ortalama 22 saat oruç tutarken Wekan gerçekten şanslı bir köy.”

2025 yılı Ramazan ayında bu yanlış aktarım yeniden dolaşıma sokulmuş.

Bilgi Cepte (@bilgi480cepte): “Dünyanın en kısa oruç tutulan yeri. Umman’daki Vakan Köyünde sadece 3,5 saat oruç tutuluyor.”

Dünyanın en kısa oruç tutulan yeri.
Umman’daki Vakan Köyünde sadece 3,5 saat oruç tutuluyor. pic.twitter.com/wYRmNja8vx

— Bilgi Cepte ꪜ (@bilgi480cepte) March 2, 2025

Deniz seviyesinden yaklaşık 2 bin metre yükseklikte bulunan Umman’ın ücra bir köyünde, dünyanın en kısa günlerinden birinin yaşandığı ve oruç süresinin 3,5 saati geçmediği iddiası doğru değil.

Coğrafî konumu ve Güneş’in doğuş-batış süreleri göz önüne alındığında Umman’daki Wakan Köyü Dünya’da en kısa süreyle oruç tutulan yer olamaz.

Wakan Köyü, Umman’ın başkenti Maskat’a yaklaşık 150 kilometre uzaklıktaki Nakhal Vilayeti’ndeki Mustal Vadisi’nin dibinde bulunmaktadır.

Adı geçen köy, deniz seviyesinden 2.000 metre yükseklikte olup, sarp dağların arasında yer almaktadır.

Wakan’da orucun sadece 3,5 saat tutulduğu iddiasının kökeni, köyü çevreleyen dağların etkisiyle Güneş’in daha geç doğup daha erken battığı algısına dayanıyor.

İslam’ın beş temel şartından biri olan oruç ibadeti için, imsak vaktinden iftar vaktine bir şey yenilip içilmemesi gerekir. Oruçlu kalınan süre, coğrafî konuma ve mevsime bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı bölgelerde Güneş’in batış süresi çok kısa olabilir, bu da oruç süresini kısaltabilir.

Ancak, bir yerleşim biriminin bir dağın arkasında kalması nedeniyle Güneş ışığını görüş süresinin değişmesi oruç süresini kısaltmaz. Oruç süresi Güneş’i görmeyle doğrudan bağlantılı değildir.

Oruç vakti, insanların Güneş’i dağların tepesinden görmesiyle değil, tan yerinin ağarmasıyla başlar; Güneş’in dağların arkasında kaybolmasıyla değil, ufkun altında batmasıyla sona erer.

Umman’ın dağlık bölgesinde yer alan bu köyde Güneş ışığının dağlar nedeniyle geç vurması ve erken kaybolması oruç süresini çevre bölgelere göre kısaltmaz.

Wakan Köyü sakinleri de, Umman’daki diğer bölgelerde olduğu gibi, (2025 yılında) yaklaşık 13 saatlik oruç süresine sahiptir.

İşbu yazının hazırlandığı 16 Mart 2025 tarihi itibarıyla Suncalc.org verilerine göre Güneş’in 06:16’da doğduğu, 18:18’de battığı görülüyor.

Umman Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı internet sitesinde yer alan imsakiyede Wakan Köyü’nün bağlı olduğu Nakhal vilayetinde imsak (fecr) saatinin 05:02 olduğu, iftarın 18:23 olarak belirtildiği görülüyor.

Ummanlı yetkililer, Umman basını ve Wakan Köyü halkı, dünyanın en kısa süreli orucunun Wakan Köyü’nde tutulduğu iddiasının doğruluk payının bulunmadığını aktarmaktadır.

Umman Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı’ndan bir yetkili konuyla ilgili açıklamasında “Bu mümkün değil. Bazı dağlık alanlarda güneşi görmek zor olsa bile, bu güneşin doğmadığı anlamına gelmez.” ifadelerini kullanmış. Turizm Bakanlığı’ndan yetkililer de bu iddiayı tekzip etmiş.

Al Jazeera ve The Times of Oman’dan gazetecilere Ramazan ayındaki ziyaretinde açıklama yapan Wakan Köyü’nde yaşayanlar “en kısa oruç süresine sahip oldukları” söylentisini yalanlamış ve Umman Sultanlığı’nın diğer bölgeleri ve eyaletleri gibi oruç tuttuklarını belirtmiş.

Köy sakinleri, Wakan’ın yüksek bir dağın yamacında yer alması ve diğer tarafı yüksek dağlarla çevrili olması nedeniyle Güneş’in yalnızca günün belirli saatlerinde görülebildiğini, oruç vaktinin güneşin dağ zirvelerinin üzerinde görünmesiyle değil, gün doğumuyla başladığını ve dağın arkasında değil, ufkun altında batmasıyla sona erdiğini söylemiş.

Kutuplara yakın bölgelerde Güneş’in doğuşu ve batışı arasında sürenin çok az ya da fazla olması Müslümanların oruç ibadeti için çeşitli güçlükler arz etse de, “takdir” yoluyla oruç ve namaz ibadetleri yerine getirilebir.

Din İşleri Yüksek Kurulu, Kutup bölgelerinde orucun nasıl tutulacağına dair soruya şu yanıtı vermiştir:

“Namaz ve oruç gibi vakte bağlı ibadetlerin vakitlerinin tamamının veya bir kısmının teşekkül etmediği kutup bölgelerinde bu ibadetler, şer’î kıstaslar dikkate alınarak takdir yoluyla edâ edilir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 1/361-366). Hz. Peygamber (s.a.s.) kıyamet yaklaştığında günlerin uzayacağını, bir günün bir yıl, bir günün bir ay bir günün bir hafta kadar süreceğini söyledikten sonra o günlerde namazların takdir edilerek yani kıyaslamalar ve ölçümlerle vakitleri öngörüp/belirleyip buna göre kılınacağını bildirmiştir (Müslim, Fiten, 110 [2937]).”

Vakitlerin oluşmadığı kutup bölgelerinde namazların nasıl eda edilebileceğini ise şöyle açıklamıştır:

“Vakit, namazın şartlarından birisidir. İslâm bilginleri arasında “vakit, namazın şartıdır” gerekçesiyle vakitlerin teşekkül etmediği yerlerde o vaktin namazının farz olmadığını söyleyenler varsa da, namazın asıl sebebinin ilahî hitap olduğunu esas alarak, bu yörelerde namazların takdirle kılınacağını söyleyen âlimler çoğunluktadır (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 1/362). Bir rivayette, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) âhır zamanda Deccal geldiğinde bir günün bir yıl, bir günün bir ay ve bir günün de bir hafta gibi olacağını ifade etmesi ve bu günlerde namazların takdir edilerek kılınması gerektiğini belirtmesi (Müslim, Fiten, 110 [2937]), bu görüşün delillerinden birisidir. Bu hadis, vakitlerin oluşmamasının namazı düşürmeyeceğini ortaya koyduğu gibi vakit oluşmayan bölge ve zamanlarda namazların, vakitleri takdir ederek kılınması gerektiğini açıkça göstermektedir. Anlaşılıyor ki, ilahî hitap, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) sünneti ve amelî tevatür gereği bütün Müslümanlar, bir günde yani 24 saatte 5 vakit namazla mükelleftirler. Aksi hâlde kutuplarda ve kutuplara yakın bölgelerde olduğu gibi dünyanın bazı yerlerinde yaşayan Müslümanların bir kısmı (altı ay gece altı ay gündüz olduğu için) yılda sadece beş vakit namaz kılacaklardır. Şu hâlde, bir bölgede herhangi bir namazın vakti gerçekleşmiyorsa veya tam olarak belirlenemiyorsa, o namazın vakti takdir edilerek kılınır.”

Gündüz vakti ortalaması olan 12 saatin çok üzerinde olan bölgelerde yaşayan Müslümanlar için Mekke saat dilimi ve iftar vaktini baz alarak oruç tutmaları yönünde verilen fetvalar bulunuyor.

Örneğin Rusya Müftüler Konseyi Başkan Yardımcısı Ruşan Abbyasov da, geniş coğrafi alana sahip Rusya’da Güneş’in batmadığı bölgelerde oruç tutan Müslümanların Mekke’ye uygun şekilde iftarlarını açtıklarını söylemişti.