Bugünkü konumuz, son günlerde sosyal medyada Çanakkale Savaşı’na katılan Azerbaycan Türklerinin görüldüğü iddiasıyla dolaşıma sokulan fotoğraf.
Bahsi geçen görseli gündeme getiren paylaşım örneği:
Yıldız Aliyeva (@hatunaliyeva): “Azerbaycan’dan Çanakkale’ye gardaşları ile omuz omuza savaşmaya giden Azerbaycan Türkleri. “Birlikte savaştık” diyenlerin bir fotoğrafını bulamadık!”
Azerbaycan’dan Çanakkale’ye gardaşları ile omuz omuza savaşmaya giden Azerbaycan Türkleri.
Azerbaycan’dan doğrulama içerikleri hazırlayan bir internet sitesi de fotoğrafı Çanakkale’de çarpışan Azerbaycan Türklerine ait olduğu iddiasıyla kullanmış.
Paylaşılan fotoğraf Çanakkale Savaşı’na katılan Azerbaycan Türklerine değil, Kurtuluş Savaşı’nda verdikleri destansı mücadeleden ötürü TBMM’nin 1973 yılında kabul ettiği yasa ile “kahramanlık” unvanı verilen “Maraş” ilimizin savunmasına katılan mücahitlere ait.
Fotoğrafın, 21 Ocak 1920’de başlayan ve 22 gün gece gündüz devam eden kurtuluş mücadelesini 11 Şubat’ta kazanan Maraş halkının zaferini kutladığı yürüyüş esnasında kaydedildiği anlaşılıyor.
Aynı noktadan benzer açıyla kaydedilen farklı fotoğraflar incelendiğinde, Maraş savunması ile ilgili içeriklerde sıklıkla kullanıldığına şahit olunan görselin Kahramanmaraş’ta kaydedildiği tespit edilebiliyor.
Fotoğrafta arka planda görülen minarenin Kahramanmaraş’ın Turan Mahallesi’ndeki Şıh Camii‘ne ait olduğu kanaatindeyiz (Minare yapısının Ulu Camii’ninkine de benzer olduğunu not düşmek gerek).
Kahramanmaraş’ta Fransızların işgali sırasında öne çıkan önemli isimlerden biri olan Abdal Halil Ağa‘nın davuluyla kutlama yaparken görüntülendiği fotoğraf da aynı konumda kaydedilmiş (22 gün süren Maraş harbinden sonra 12 Şubat 1920’de Fransız birliklerinin şehirden gizlice kaçtığı anlaşılınca, Abdal Halil Ağa ve davulcuları şehrin dört bir yanında davullar çalarak bu zaferi duyurdular, daha sonraki yıllarda da kendisi, çocukları ve torunları her yıl davullarıyla Kahramanmaraş’ın kurtuluşunu kutlamıştır).
Yakın Doğu Yardım Komitesi çalışanı Stanleyy Kerr’in “Maraş’ın Aslanları” (“The Lions of Marash“) kitabında (Sf: 176) söz konusu kutlama fotoğrafı “Türk zafer geçit töreni” (“The Turkish victory parade”) açıklamasıyla kullanılmış.
1853-1928 yılları arasında savaş ve muharebelerde şehit olan askerlerimizin listesini içeren Milli Savunma Bakanlığı Şehit Bilgi Kapısı‘nda ve Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı internet sitesindeyayımlanan “Çanakkale Cephesi Şehit Listesi”nde 50687 kişi arasında Azerbaycan doğumlu sadece 1 şehidin yer aldığı görülüyor.
