“Şimdi, Diyorum / Şimdi / Bir Deniz, Denizde Vapur Gökyüzünde Martı / Semaverde Çay Olmalı / Bir De Çaya Yaren” Şiiri Cemal Süreya’ya Ait Değil
Bugün, sahte şiirlerle adı en çok anılan şairlerimizden Cemal Süreya’ya (1931 – 1990) ait olduğu iddiasıyla paylaşılan “söz”lerden birini konu edeceğiz:
“Şimdi diyorum.
Şimdi.
Bir deniz,
denizde vapur,
gökyüzünde martı,
semaverde çay olmalı.
Bir de çaya yaren”
Cemal Süreya’ya izafe edilen ifadelerin sosyal medyada kendine geniş yer bulduğunu söylemek mümkün. Birkaç örneğe bakalım:
Müthiş bir yaratıcılıkla deniz ve çay temalı fotoğraflara eşlik ettiği görülen söz, daha ziyade Facebook ve Whatsapp gibi mecralarda dolaşıma sokulan, ekseriyetle düşük çözünürlüklü görsellerin eşlik ettiği “resimli aforizmalar” klasmanında yer alsa da Twitter’da da yaygın olarak paylaşılıyor:
“Şimdi diyorum. Şimdi: Bir deniz, denizde vapur, gökyüzünde martı, semaverde çay olmalı; Bir de çaya yaren..”
/Cemal Süreya/
— İstiklal Gazetesi (@gazeteistiklal) August 21, 2016
Şimdi diyorum,
Şimdi.
Bir deniz, denizde vapur,
Gökyüzünde martı.
Semaverde çay olmalı,
Bir de çaya yaren..– Cemal Süreya pic.twitter.com/KPGwHDQj7l
— Laf TReni (@LafTReni) July 9, 2017
Şimdi diyorum.
Şimdi.
Bir deniz,
denizde vapur,
gökyüzünde martı,
semaverde çay olmalı.— Cemal Süreya pic.twitter.com/wvcqIlVTz2
— Sarıyer Belediyesi (@SariyerBelediye) March 23, 2021
Cemal Süreya’ya ait olduğu sanısıyla paylaşılan söz, sanal mecrada 2014 yılından bu yana dolaşımda.
“Şimdi, diyorum.
Şimdi.
Bir deniz,
denizde vapur
gökyüzünde martı
semaverde çay olmalı
Bir de çaya yaren.”— Cemal Süreya (@csureya) February 11, 2014
İncelemeye konu olan ifadelerin Cemal Süreya imzasıyla poster biçiminde satışa sunularak iddianın sanal ortamla sınırlı kalmadığı görülüyor.
İstanbul Üniversitesi resmi Twitter hesabı dahi yanılgıya düşerek işbu sözü Cemal Süreya’ya atfetmiş:
“Şimdi, diyorum.
Şimdi.
Bir deniz,
denizde vapur
gökyüzünde martı
semaverde çay olmalı
Bir de çaya yaren.”
Cemal Süreyya#İstanbulÜniversitesi pic.twitter.com/03GnBW9akW— İstanbul Üniversitesi (@istanbuledutr) March 23, 2022
Aktarılan paylaşımların aksine bahsi geçen sözün Cemal Süreya’ya ait olduğu iddiası doğruluk payı taşımıyor.
Şairin tüm şiirlerinden oluşan Sevda Sözleri isimli yapıtını taradık ancak ifadelerle ilgili bir bulguya rastlayamadık. Cemal Süreya’nın şiir dışındaki yapıtlarında da mezkur söze dair bir iz bulunmuyor.
Bir dönem hayli revaçta olan ancak son yıllarda -çok şükür ki- eski popülerliğini yitiren çay temalı aforizmalardan biri olduğu görülen mezkur sözün Cemal Süreya’nın yeni bir akım oluşturacak denli özgün anlatım biçimiyle hiçbir bağlantısı olmadığı, şairin yalnızca bir “gerçek” şiirini okumuş olan okurların dahi malumudur kanaatindeyiz.
Sözün kime ait olduğu henüz tespit edilebilmiş değil.
Hem Cemal Süreya’nın anlatım tarzını hem de incelemeye konu olan şiirle arasındaki üslup farkını vurgulamak adına şairin “kendi” şiirlerinden biriyle yazımızı sonlandırıyoruz:
Sevgilim ben şimdi büyük bir kentte seni düşünmekteyim
Elimde uçuk mavi bir kalem cebimde iki paket sigara
Hayatımız geçiyor gözlerimin önünden
Çıkıp gitmelerimiz, su içmelerimiz, öpüştüklerimiz
“Ağlarım aklıma geldikçe gülüştüklerimiz”.
Çiçekler, çiçekler, su verdim bu sabah çiçeklere
O gülün yüzü gülmüyor sensiz
O köklensin diye pencerede suya koyduğun devetabanı
Hepten hüzünlü bu günlerde
Gür ve çoşkun bir günışığı dadanmış pencereye
Masada tabaklar neşesiz
Koridor ıssız
Banyoda havlular yalnız
Mutfak dersen – derbeder ve pis
Çiti orda duruyor, ekmek kutusu boş
Vantilatör soluksuz
Halılar tozlu
Giysilerim gardropda ve şurda burda
Memo’nun oyuncak sepeti uykularda
Mavi gece lâmbası hevessiz
Kapı diyor ki açın beni kapayın beni
Perdeler gömlek değiştiren yılanlar gibi
Radyo desen sessiz
Tabure sandalyalardan çekiniyor
Küçük oda karanlık ve ıssız
Her şey seni bekliyor her şey gelmeni
İçeri girmeni
Senin elinin değmesini
Gözünün dokunmasını
Ve her şey tekrarlıyor
Seni nice sevdiğimi
(Cemal Süreya, Sevda Sözleri, İstanbul: YKY, 2008 s. 307)
“Şimdi diyorum/ Şimdi/ Bir Deniz/ Denizde Vapur/ Gökyüzünde Martı/ Semaverde Çay Olmalı/ Bir de Çaya Yaren” Sözlerinin Cemal Süreya’ya Ait Olduğunu İddia Eden Yazarlar
İnanç Yaşayan’ın “En Çok Paylaşılan Sosyal Medya Yazıları” başlıklı kitabında da incelemeye konu olan iddiaya yer verdiği görülüyor.