Haka, Yeni Zelanda’nın yerli halkı olan Maoriler tarafından yapılan geleneksel bir danstır.
Tarihsel olarak özellikle savaş öncesinde savaşçıların gücünü ve kararlılığını göstermek, düşmanı korkutmak ve topluluk içinde birlik sağlamak için kullanılmıştır.
Günümüzde ise haka, spor karşılaşmalarında, törenlerde, kutlamalarda, cenazelerde ve misafir karşılama gibi birçok sosyal etkinlikte de icra edilmektedir.
Haka dansı, cesareti, meydan okumayı, saygıyı veya karşılama ifade etmek için sert yüz ifadesiyle, güçlü ayak vuruşları, el çırpma, göğse vurma, göz devirme gibi çeşitli vücut hareketleriyle, ritmik olarak söylenen şarkılar ve haykırışlar eşliğinde senkronize biçimde yapılır. Erkekler ve kadınlar birlikte veya ayrı gruplar halinde performans sergileyebilir.
Haka’nın farklı türleri ve her birinin kendine özgü anlamları bulunmaktadır.
Yeni Zelanda’nın milli rugby takımı All Blacks maç öncesi “Ka Mate” adlı haka türünü yaparak dünya çapında bu geleneği görünür kılmıştır.
Sadece bir dans değil, kolektif kimliğin, gururun ve ruhun fiziksel bir ifadesi olarak icra edilen haka, UNESCO tarafından korunan somut olmayan kültürel miraslardandır.
Haka Dansı Hakkında Yanlış Aktarımlar
Hayatın tüm alanlarında olduğu gibi haka dansı da yanlış bilgi sorunundan müstesna değil.
Sadece bir gösteri değil, aynı zamanda Maori kültürü için derin bir anlam taşıyan, nesilden nesile aktarılan bir gelenek olan “haka” hakkında yayılan yanlış aktarımlardan örnekler şöyle sunulabilir:
Yeni Zelanda’nın 21 yaşındaki en genç milletvekili Hana-Rawhiti Maipi-Clarke, 2023 yılı Aralık ayında ilk meclis konuşmasına Maoriler’in Haka Dansı figürü ve sözleriyle başladı. Bazı sosyal medya profilleri, genç parlamenterin kültürel dansını, “Yeni Zelanda’da Maori Yerlilerinin temsilcisinin meclisteki konuşması” olarak sundu.
Yeni Zelanda’nın 21 yaşındaki en genç milletvekili Hana-Rawhiti Maipi-Clarke, ilk meclis konuşmasına Maoriler’in Haka Dansı figürü ve sözleriyle başladı.https://t.co/fpJ1B9NtH5
Bazı sosyal medya profilleri, genç parlamenterin kültürel dansını, “Yeni Zelanda’da Maori… pic.twitter.com/NyXBJFFdmU
Yeni Zelanda parlamentosu ve muhalefet partisi milletvekili Hana-Rawhiti Maipi-Clarke, 2024 yılı Kasım ayında İngilizlerle yerli Maoriler arasındaki 184 yıllık antlaşmayı yeniden yorumlayacak tartışmalı yasa tasarısının Maori milletvekilleri tarafından “haka dansı” ile protesto edilmesiyle yeniden gündeme geldi.
Yeni Zelanda’da Maori halkıyla yapılan ülkenin kuruluş belgesi sayılan 6 Şubat 1840 tarihinde yapılan Waitangi Antlaşmasını yeniden yorumlamayı amaçlayan yasa tasarısına milletvekillerinin haka dansıyla tepki vermesi üzerine parlamentoda oturuma ara verildi.
Yeni Zelanda parlamentosu, İngilizlerle yerli Maoriler arasındaki 184 yıllık antlaşmayı yeniden yorumlayacak tartışmalı yasa tasarısının Maori milletvekilleri tarafından “Haka dansı” ile protesto edilmesiyle yeniden gündeme geldi. pic.twitter.com/xdBrqG7v4w
Hana-Rawhiti Maipi-Clarke’ın, partisinin ilk oylaması yapılan yasa tasarısını destekleyip desteklemediği sorulduğunda geleneksel tören grubu dansını yasa tasarısı metnini yırtarak başlattığı an sosyal medyada büyük ilgi çekti.
Yeni Zelanda Meclisi’nde Maori kökenli milletvekillerinin Waitangi Anlaşması’nın yeniden yorumlanmasını hedefleyen tasarıya tepki gösterdiği andan görüntü, iklim kanunu tasarısına verilen karşı çıkıldığı anı yansıttığı iddiasıyla kullanıldı.
Bilgisel… (@Hcmtt): “Yeni #Zelanda meclisi iklim kanununu reddetti Ama maalesef bizde ilk dört maddesi kabul edildi bile… Çok yazık #İklimkanunahayır”
Coşkun Erol EMAD (@Coskun_Emad): “Yeni Zelanda meclisinin iklim kanunu tasarısına vermiş olduğu tepki Kademeli emeklilik düzenlemesi için Bize de böyle vekiller lazım”
Yeni Zelanda meclisinin iklim kanunu tasarısına vermiş olduğu tepki
